Er is een nieuwe Nederlandse start-up die je lifestyle-adviezen geeft op basis van je genetische informatie: iGene. Na het insturen van wat wangslijm krijg je een overzicht van de kans op allerlei ziektes en adviezen om voortaan gezonder te leven. Het kost €195. Hoeveel wijzer ben ik ervan geworden? Nou…

Verantwoording: de iGene-testkit in dit artikel beschikbaar gesteld door iGene. Er waren geen verdere voorwaarden of vergoedingen verbonden aan het testen van deze dienst. De test kost normaal €195.

Als het om de kans op ziektes gaat, dan spelen meerdere factoren mee. Je genetische aanleg natuurlijk, maar ook je lifestyle en omgeving. Als je in de binnenstad woont zul je wat vaker lopend naar de supermarkt gaan dan iemand in een woonwijk, die de auto op de oprit heeft staan en waarbij de dichtstbijzijnde supermarkt vijf kilometer verderop zit. Of je daadwerkelijk ervoor kiest om te gaan wandelen of in de auto zitten is een kwestie van lifestyle, maar ook van je omgeving. Als je huisgenoten alles zittend doen, is het lastiger om in je eentje vaak te gaan lopen. En daarnaast zijn er natuurlijk ook je genen, waar je ook zelf nog een beetje invloed op hebt via je genexpressie.

Nu heb ik me de afgelopen vijf jaar al redelijk goed verdiept in mijn genetische informatie, bijvoorbeeld met een 23AndMe-test. Dat is zo’n beetje de standaard onder lifehackers, met name omdat je tegenwoordig je ruwe data kunt downloaden en importeren in tools zoals Promethease (daarover later meer). Je krijgt dan een bizarre hoeveelheid weetjes, helemaal afgestemd op jouw genetische informatie.

Uit die eerdere onderzoeken weet ik bijvoorbeeld dat ik vooral fast-twitch spiervezels heb, het meest profiteer van HIIT-workouts en low-fat voeding (dus niet low-carb), een verhoogde kans heb op diabetes, aanleg heb voor een lager dan gemiddeld gewicht (huh?), een snel caffeïne-metabolisme heb (ik lig niet wakker van koffie laat op de avond) en ben minder gevoelig ben voor bepaalde medicijnen. Vooral Promethease is een geweldige informatiebron. Sinds 23AndMe minder informatie over medische aandoeningen mag verstrekken, heeft Promethease dat gat opgevuld. Je krijgt een overweldigende hoeveelheid informatie, letterlijk pagina’s vol over 1001 aandoeningen en eigenschappen of jij het ‘goede’ of het ‘slechte’ gen hebt. Je moet daar wel mee om kunnen gaan. Als je hypochonder-neigingen hebt, krijg je de indruk dat je elk moment een hartaanval of leverstoornis kunt krijgen. Je krijgt geen begeleiding en krijgt ook geen adviezen wat je eraan kunt doen. Voor meer informatie word je doorverwezen naar SNPedia.com, een door vrijwilligers gevulde website waar het menselijke genoom in kaart wordt gebracht.

iGene levert minder info

iGene is totaal anders. Bij deze nieuwe Nederlandse aanbieder stuur je wangslijm op en ga je vervolgens een paar weken zitten afwachten. Ik registreerde op 18 november mijn iGene-buisje via de bijbehorende app en kreeg op 7 december een melding dat de analyse van mijn DNA-sample zou gaan plaatsvinden in het laboratorium van het Erasmus MC in Rotterdam. Op 10 januari was mijn ‘iGene Paspoort’ dan eindelijk klaar.

Het mooie van deze dienst is dat het volledig anoniem kan. Je hoeft niet op te geven van wie het wangslijm afkomstig is en je hoeft ook geen mailadres, woonadres of andere persoonlijke informatie op te geven. Bij de registratie van je DNA-buisje krijg je een unieke code die je toegang geeft tot jouw persoonlijke uitslag, vanaf elke computer. Raak je de code kwijt, dan kun je ook niet meer bij de gegevens.

Optioneel kun je je e-mailadres opgeven om notificaties te ontvangen, maar dat hoeft dus niet. Wil je alles geheim houden dan moet je regelmatig even inloggen op de website, om te kijken of je iGene Paspoort al klaar is en of er nog updates zijn.

iGene: de uitslag

Ik ben dus al redelijk op de hoogte van mijn gezondheidsrisico’s en ‘zwakke’ plekken als het om mijn genen gaat. Haalt iGene die eigenschappen ook naarboven? De app toont voor in totaal 14 aandoeningen of je een verhoogd of verlaagd risico hebt. Voor elk onderwerp zie je aan de hand van kleurtjes (groen is goed, oranje is minder) hoe jij scoort. Tik je op het onderwerp dan krijg je jouw percentage ten opzichte van de gemiddelde kans op basis van jouw geslacht, leeftijd en etniciteit te zien. iGene haalt die info uit de wetenschappelijke literatuur. Het mooie hiervan is dat het erg overzichtelijk is: het gaat om maar 14 aandoeningen, waarbij de kans op Alzheimer discreet is verstopt achter een hangslotje. Je krijgt dit alleen te zien als je dit écht wilt, net als bij 23AndMe. Bij alle aandoeningen kun je erop tikken om een nadere toelichting te lezen en te ontdekken in hoeverre bepaalde genen van invloed zijn op jouw risico.

Dit maakt iGene wel heel laagdrempelig. Bij het stuk over botontkalking krijg je eerst een uitleg wat botontkalking is en daarna een uitleg hoe iGene het risico heeft berekend. Dat is informatief als je niet heel erg thuis bent in genetische info, maar voor een lifehacker is het wel erg summier. Er wordt bijvoorbeeld gezegd dat de GG- en CC-varianten van een bepaalde SNP voorkomen, maar er staat niet bij welke ik heb. Dat doet Promethease toch grondiger: bij elke SNP staat welke drie varianten er zijn en welke jij hebt, waarbij je meteen kunt zien of dat een ‘goede’ of ‘slechte’ is. Dat kan ook weer lijden tot stress door information overload, iets wat bij Promethease continu op de loer ligt. Er is zóveel info dat je er soms wel een beetje moedeloos van wordt. Bij iGene is het allemaal wat geruststellender. Een +14% verhoogde kans op diabetes type 2 roept niet meteen een paniekreactie op, omdat het percentage best meevalt. Bovendien geeft iGene een gewogen gemiddelde van alle bevindingen. Terwijl je bij Promethease ziet dat de ene SNP een verhoogde en een andere SNP een verlaagde kans op diabetes 2 geeft, is het lastig om een duidelijk beeld bij elkaar te sprokkelen. iGene doet dat voor jou, zodat je een één duidelijk getal krijgt: +14%.

Het mooie van een ziekte zoals van diabetes type 2 is ook dat je zelf nog heel veel qua lifestyle kunt doen om het te voorkomen, vooral als je nu al weet dat je een verhoogde kans hebt. Ook op dat punt wil iGene je gaan helpen, met lifestyle-adviezen. Aanvankelijk was ik daarin wat teleurgesteld. iGene gaf alleen maar algemene adviezen zoals: eet meer groente en fruit, rook niet, beweeg elke dag. Ja, duh!

Maar als je doorklikt kun je zien hoe die adviezen je risico op bepaalde ziektes kunnen voorkomen. Meer bewegen verlaagt bijvoorbeeld mijn kans op danmkanker en diabetes type 2, twee ziektes waar ik volgens mijn iGene Paspoort extra mee moet opletten. De app geeft dus wel degelijk ‘actionable’ adviezen, maar ik vind dat ze wat verstopt zitten. Als je het advies ziet dat je niet moet roken, blader je al snel door onder het mompelen: “Ik rook niet, dus heb ik niets aan”. Terwijl er toch wel wat nuttige info te vinden is en een lange reeks bronnen, waarmee je precies kunt controleren waar iGene de adviezen op baseert.

Conclusie iGene

Is iGene voor €195 de moeite waard? iGene pakt het zorgvuldig aan en probeert je niet bang te maken met allerlei ziektes. Daardoor is het een geschikte manier om in vogelvlucht een indruk te krijgen van de ziektes waar je genetisch gezien een grotere kans op hebt. Maar de lifestyleadviezen zijn heel algemeen, waardoor je er al snel overheen leest. Persoonlijk vind ik dat de MAF App me beter adviezen gaf over heel concrete dingen die ik in mijn leven zou kunnen veranderen. Ook vind het jammer dat iGene zich alleen op ziektes focust en niets vertelt over leuke weetjes, zoals je aanleg voor sproeten, type spiervezels, hoe je lichaam omgaat met caffeïne, medicijnen en drugs, gevoeligheid voor verslaving en nog veel meer. Zo vond ik het erg interessant dat ik blijkbaar een een genmutatie heb, waardoor ik minder empathie kan voelen voor andere mensen. Hmm, dat zet je aan tot denken: is dat de reden waarom ik nooit behoefte heb gehad om therapeut, coach of docent te worden?

iGene kan een mooie eerste stap zijn om wat meer over je genen te weten te komen en voor beginners op dit gebied is het zeker erg informatief. Maar wil je echt in de details duiken, dan zou ik aanraden om de (goedkopere) test van 23AndMe van $169 te doen, de ruwe data daarvan te downloaden en daarna voor $5 te uploaden bij Promethease. Je krijgt meer inzichten dan je zou willen, dus ook dat is een waarschuwing. Kies je voor de veilige omgeving waarin iGene je bij de hand neemt, of voor de wilde wereld van de ruwe data waarbij je al snel het spoor bijster raakt?

Je kunt voor €195 een iGene-testkit bestellen op iGene.nl.

Lees ook:

Aanrader: met de MAF App van Philip Maffetone krijg je zinvol lifestyle-advies